دفینه کاروانسراها در کجا قرار دارد؟

 کاروانسرا به چه مکانی میگویند

قبل از بررسی دفینه کاروانسراها باید معنای کاروانسرا را دریابید. کاروانسرا، در خاورمیانه به مسافرخانه‌ها

یا مهمان‌خانه‌هایی که در فضای بزرگ برای راحتی کاروان‌ها هستند گفته می‌شود.

اغلب در این نوع مهمان‌خانه‌ها که حیاطی بزرگ دارند، مسافران برای شب توقف می‌کنند.

به کاروانسرای بزرگ، تیممی‌گویند. «تیم» یا «کاروانسرای بزرگ» بزرگ‌ترین نوع ساختمان‌های اسلامی است.

در یک تعریف ساده، کاروانسرا به ساختمانی اشاره دارد که کاروان را در خود جای می‌دهد

و پلان آن معمولاً مربع یا مستطیل شکل است، با یک ورودی برجسته عظیم و بلند،

معمولاً ساده و بدون نقش، با دیوارهایی که گاهی اوقات بادگیرهایی در انتهای آن تعبیه شده‌است.

دالان ها در کاروانسرا :

یک دالان با طاق قوسی که مابین ورودی و حیاط داخلی قرار گرفته‌است، فضای کافی را برای

جا دادن حیوانات بارکش فراهم ساخته‌است. بر روی سکوی برآمده‌ای که در پیرامون این حیاط قرار گرفته‌است،

طاقگان‌هایی واقع شده‌اند که نمای داخلی را مفصل بندی می‌کنند. در پشت آنها حجره‌های کوچکی برای

منزل دادن مسافران ساخته شده‌است.

در کاروانسراهای دو طبقه، از حجره‌های پایینی برای انبار کردن کالاها و از حجره‌های بالایی برای منزل دادن

مسافران استفاده می‌شد. پررونق‌ترین دوره احداث و مرمت کاروانسراها را می‌توان دوره صفویه دانست.

در این دوران بود که شاه عباس یکم با توجه به تدبر خود، تصمیم به بازسازی و احیای جاده ابریشم

نمود و یکی از الزامات این کار را احیای کاروانسراها می‌دانست.

نیاز انسان به سرپناه و مأمن در سراگاه بلکه در سفر هم از روزگار باستان مورد توجه بوده‌است.

در ایران زمین، در گذشته بسیار دور آثار و مظاهری از این‌گونه بناها و استراحتگاه‌های بین راه دیده می‌شود.

هردوت تاریخ‌نگار یونانی از ساختمان‌هایی یاد می‌کند که بدست هخامنشیان میان شوش و سارد بنا شده بود.

وی از یکصد و یازده بنای همسان با کاروانسرا (چاپارخانه) نام می‌برد که در فاصله‌ای حدوداً ۲۵۰۰ کیلومتری

میان پایتخت هخامنشی و سارد ساخته شده بود که کاروانیان در طول سه ماه این فاصله را می‌پیموده‌اند.

در زمان ساسانیان اهمیت بسیاری به ساخت راه‌ها و همچنین امنیت جاده‌ها داده شد.

به‌طور کلی می‌توان کاروان‌سراها را به دو دستهٔ اصلی تقسیم کرد:

• کاروانسراهای درون‌شهری
• کاروانسراهای برون‌شهری

از آن جایی که اغلب کاروانسراهای باقی مانده در ایران متعلق به دوره صفوی و بعد از آن است، لازم است

در تقسیم آن تمامی عوامل از وضع آب و هوایی تا شیوه معماری منطقه‌ای مورد بررسی قرار گیرد.

در درجه اول کاروانسراهای ایران را می‌توان به گروه‌های زیر تقسیم‌بندی نمود:

• کاروانسراهای کاملاً پوشیده منطقه کوهستانی
• کاروانسراهای کرانه‌های پست خلیج فارس
• کاروانسراهای حیاط دار مناطق مرکزی ایران